De nieuwe wetgeving, die ondernemingen met minstens 50 werknemers verplicht een vertrouwenspersoon aan te stellen, roept waarschijnlijk nog vragen op. Wat betekent dit precies voor jouw bedrijf en hoe moet je dit aanpakken? Heb je na het lezen van deze blog nog vragen, neem dan zeker contact met ons op, we helpen je graag verder.   

 

Wat (is nieuw)? 

De wet verplicht vanaf 1 december 2023 werkgevers met 50 of meer werknemers om ten minste één interne vertrouwenspersoon aan te stellen. Eén van de belangrijkste nieuwigheden is dat deze rol voortaan verplicht wordt en niet meer facultatief zoals voorheen.  

 

Deze maatregel is onderdeel van het Federaal Actieplan Mentaal Welzijn op het Werk en beoogt de aanwezigheid van vertrouwenspersonen in ondernemingen te verbeteren. 

 

Waarom een vertrouwenspersoon?  

Een vertrouwenspersoon biedt een veilige plek voor medewerkers om psychosociale kwesties zoals stress, burn-out, en ongewenst gedrag te bespreken. Deze rol is belangrijk als eerste aanspreekpunt in de informele interne procedure. Het is essentieel dat iemand binnen het bedrijf grondig inzicht heeft in de interne werking, zodat problemen efficiënter kunnen worden aangepakt en deze persoon gemakkelijk toegankelijk is voor de werknemers. Luisteren en bemiddelen draagt bij aan vroegtijdige probleemsignalering, het verlaagt ziekteverzuim en versterkt de werkcultuur.  

 

Moet deze persoon een specifieke opleiding volgen? 

Ja, dit is wettelijk verplicht.  

Om deze onafhankelijke rol goed te kunnen vervullen is continu vorming, bijscholing en ondersteuning sowieso essentieel. Bij Attentia bieden we specifieke opleidingen aan voor vertrouwenspersonen. Een van deze opleidingen is de basisopleiding, die verplicht is voor alle aangestelde vertrouwenspersonen. Deze basisopleiding duurt minimaal 30 uren en moet binnen 2 jaar na de aanstelling voltooid zijn. Het doel van deze opleiding is het verwerven van de benodigde vaardigheden en kennis die essentieel zijn voor een vertrouwenspersoon.  

 

Daarnaast zijn er ook de jaarlijkse verplichte supervisies.

 

Specifieke regels voor middelgrote ondernemingen  

Voor kleinere ondernemingen met minder dan 50 werknemers blijft de aanstelling van een vertrouwenspersoon optioneel. De werkgever is enkel verplicht een vertrouwenspersoon aan te stellen wanneer alle leden van de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis, alle werknemers zelf hierom verzoeken bij de werkgever. In dit geval geldt: 

• Voor bedrijven met 20 tot 49 werknemers: het aanstellen van een interne vertrouwenspersoon is verplicht, als er een beroep wordt gedaan op een externe preventieadviseur voor psychosociale aspecten.  

• Voor bedrijven met minder dan 20 werknemers: de vertrouwenspersoon mag een externe persoon zijn. 

 

	Werkgever met  minder dan 20 werknemers	Werkgever met 20-50 werknemers	Werkgever met meer dan 50 werknemers
Is de aanduiding van een vertrouwenspersoon verplicht?	Neen, tenzij alle leden van de vakbondsafvaardiging of alle werknemers hierom vezoeken	Neen, tenzij alle leden van de vakbondsafvaardiging of alle werknemers hierom vezoeken	Ja
Moet het gaan om een interne vertrouwenspersoon?	Neen, er mag een externe vertrouwenspersoon aangeduid worden	Ja minstens 1 indien enkel beroep op externe psychosociale preventieadviseur Nee, er mag een externe vertrouwenspersoon aangeduid worden indien naast de externe psychosociale preventieadviseur ook beroep wordt gedaan op een interne psychosociale preventieadviseur	Ja, minstens 1

Bron: https://werk.belgie.be/nl/nieuws/verplichte-aanstelling-van-een-interne-vertrouwenspersoon-ondernemingen-met-50-meer

Mag iedereen vertrouwenspersoon worden?  

Nee, dit om belangenconflicten te vermijden. Deze personen komen niet in aanmerking:  

 

• De werkgever  
• Leidinggevenden: hiermee wordt bedoeld de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur van de onderneming of een deel daarvan. Alle details hierover vind je hier 
• De preventieadviseur – arbeidsarts. Een arbeidsarts kan werknemers arbeidsongeschikt verklaren, wat het vertrouwen in de vertrouwenspersoon kan schaden 
• Personen die deel uit maken van de werkgevers- of werknemersvertegenwoordiging in de ondernemingsraad of het Comité voor preventie en bescherming op het werk. 
• Vakbondsafgevaardigden  
• Personen die zich kandidaat stellen bij sociale verkiezingen  

 

Wat als er geen vrijwilligers zijn voor de rol van vertrouwenspersoon?  

Idealiter ga je uit van vrijwilligheid. Echter de werkgever kan in principe een medewerker aanwijzen, zelfs als die persoon de rol liever niet wil vervullen. Hoewel dit niet ideaal is, kan het soms noodzakelijk zijn vanuit organisatorisch oogpunt. Dit is echter niet aan te raden. In dat geval wordt geadviseerd om Toezicht Welzijn op het Werk in te schakelen die een bemiddelingsprocedure kan opstarten. 

 

Als afsluiter nog enkele tips  

• Ga zorgvuldig te werk, zoek iemand empathisch, toegankelijk, onpartijdig die goed kan luisteren en discretie kan waarborgen. 
• Zorg ervoor dat iedereen binnen de organisatie weet wie de vertrouwenspersoon is en hoe ze hem of haar kunnen bereiken. 
• Bied de vertrouwenspersoon genoeg tijd en middelen om zijn of haar rol te vervullen in alle vertrouwelijkheid. Bijvoorbeeld door een aparte ruimte, een apart telefoonnummer of een e-mailadres te voorzien.  
• De ideale vertrouwenspersoon is iemand die deze rol vrijwillig opneemt en kan combineren met zijn of haar huidige functie. 

 

Attentia Academy staat voor je klaar.  

Onze opleidingen zorgen voor de nodige kennis en vaardigheden, zodat je (nieuwe) vertrouwenspersoon optimaal uitgerust is om deze belangrijke rol binnen je organisatie te vervullen. 

 

• Basisopleiding: 
  • Verplichte opleiding van minimaal 30 uren binnen 2 jaar na aanstelling. 
  • Doel: Verwerven van de benodigde vaardigheden en kennis voor de rol. 
• Jaarlijkse Supervisie: 
  • Minimaal één supervisie per jaar. 
  • Inhoud: Uitwisseling van ervaringen en praktijkcases tussen vertrouwenspersonen. 

 

Aanbod screening kandidaat-vertrouwenspersonen:  

Attentia biedt ondersteuning bij de selectie van een geschikte kandidaat-vertrouwenspersonen. Vanaf het moment dat je op zoek gaat, tot en met de selectie en de screening. 

 

Het doel van screening is 

 

• meten van de geschiktheid en eventuele werkpunten van de kandidaat-vertrouwenspersoon; 
• kennismaking met vereisten van de rol en de opdrachten; 
• afwegen of motivatie, de interesses en de verwachtingen aansluiten. 

 

Neem gerust contact op voor meer info.