+
Search
Op 15 februari 2023 treedt een nieuwe wet rond klokkenluiders in werking. Afhankelijk van de grootte van jouw onderneming brengt dat een aantal to-do’s met zich mee. Lees je mee?
Een zogenaamde ‘klokkenluider’ brengt wantoestanden binnen een onderneming naar buiten. Het kan bijvoorbeeld gaan om onrecht, illegaal handelen of zaken die het algemeen belang schaden.
Tot voor kort werden zulke personen niet of onvoldoende beschermd. Daarom verplicht de Europese Unie haar lidstaten om de bescherming van klokkenluiders te verankeren in de wetgeving. Zo hoopt men de drempel te verlagen voor werknemers om eventuele misstanden aan te kaarten, zonder daarbij te moeten vrezen voor kwalijke gevolgen zoals een schorsing of een ontslag.
Voor wie geldt de wet?
De wet beschermt niet alleen alle werknemers in de private sector, maar ook: zelfstandigen, leidinggevend personeel, bestuurders, stagiairs, sollicitanten, vrijwilligers, ex-werknemers, (onder)aannemers en leveranciers.
Bovendien is de wet ook van toepassing op ‘facilitators’: vertrouwenspersonen die een klokkenluider bijstaan.
Ten slotte geldt de wet ook voor bepaalde derden die verbonden zijn met de klokkenluiders, zoals familieleden, collega’s of vrienden.
Welke bescherming?
De wet voorziet in een betere bescherming van klokkenluiders. Concreet wil men hiermee voorkomen dat iemand die melding doet van een inbreuk het slachtoffer wordt van een ‘represailles’. Denk hierbij aan intimidatie, discriminatie, een negatieve evaluatie, schorsing of zelfs ontslag.
Deze bescherming geldt wel enkel op voorwaarde dat de klokkenluider te goeder trouw handelt. Er zal geen bescherming geboden worden aan personen die opzettelijk onjuiste of misleidende informatie melden. Werknemers mogen dus niet lichtzinnig met meldingen omgaan.
Hoe melden?
Werknemers krijgen door de nieuwe wet de mogelijkheid om op verschillende manieren melding te maken van een inbreuk. Dat kan:
-
via een intern meldingskanaal: ondernemingen met meer dan 50 werknemers moeten een veilig intern meldkanaal opzetten, waar werknemers mondeling of schriftelijk melding kunnen maken.
-
via een extern meldingskanaal: voor dit overkoepelende kanaal zal een nationale ‘bevoegde autoriteit’ worden aangeduid.
-
anoniem: ondernemingen met meer dan 250 werknemers moeten een mogelijkheid tot anonieme melding invoeren.
-
door een openbaarmaking: in laatste instantie en onder welbepaalde voorwaarden, zal een klokkenluider de informatie zelf openbaar kunnen maken, bv. via de pers of sociale netwerken.
Wat betekent dit voor jou als onderneming?
Wanneer en op welke wijze je een meldingskanaal moet oprichten binnen je onderneming hangt af van hoeveel werknemers in dienst zijn in je onderneming.
-
Minder dan 50 werknemers: er is geen wettelijke verplichting om een intern meldkanaal op te richten.
-
Van 50 tot 249 werknemers: de werkgever moet de richtlijn ten vroegste op 17 december 2023 toepassen en een intern meldingskanaal opzetten.
-
Vanaf 250 werknemers: de werkgever is verplicht om vanaf de inwerkingtreding van de wet (15 februari 2023) een intern meldingskanaal én de mogelijkheid tot anonieme melding in te voeren.
Welke stappen moet je zetten?
- Bereken het precieze aantal werknemers in je juridische entiteit. Zo bepaal je of je een intern meldingskanaal en de mogelijkheid tot anonieme melding moet opzetten.
- Voer sociaal overleg: de invoering van de klokkenluidersregeling maakt deel uit van het sociaal overleg. Je zult de vertegenwoordigers van de werknemers (bv. de ondernemingsraad) of de werknemers zelf moeten informeren en raadplegen over het interne beleid rond klokkenluiders.
- Zet indien nodig een intern meldkanaal op, of pas het bestaande kanaal aan aan de nieuwe regelgeving. Dit kan via een wijziging van het arbeidsreglement, een CAO of een policy.
- Respecteer de privacy-verplichtingen: ten slotte mag ook de GDPR niet uit het oog worden verloren bij het verwerken van de meldingen.
Wat kan Attentia voor jou doen?
We staan jou als werkgever bij om tijdig de nodige maatregelen te nemen. Wij brengen de gevolgen voor jouw onderneming in kaart, geven advies op maat en zorgen voor een correcte implementatie van de nieuwe regelgeving in jouw onderneming. Zo kunnen we onder meer helpen bij:
- Het bepalen van het effectieve aantal werknemers
-
Het oprichten en implementeren van een intern meldkanaal
-
Het aanpassen van eventueel bestaande klokkenluidersregelingen
-
Het updaten van arbeidsreglementen, CAO’s of policies
Aarzel niet contact op te nemen met onze legal consultants via Legalpartners@attentia.be.
Lees meer nieuws over: Tewerkstelling , Werken met personeel , tewerkstelling , wetgeving
