Meer en meer werknemers kampen met acute psychische vermoeidheid

Uit de driejaarlijkse werkbaarheidsmeting (meting 2016) van de SERV-Stichting Innovatie en Arbeid blijkt dat één op de tien Vlaamse werknemers of zelfstandige ondernemers kampt met acute psychische vermoeidheidsproblemen, die uiteindelijk kunnen uitmonden in een burn-out en dus lange afwezigheid op het werk. De cijfers zaten de voorbije jaren in stijgende lijn.

Risicofactoren

Meer bepaald gaat het om 12 % van de Vlaamse werknemers en 11 % van de zelfstandige ondernemers. Ze zijn aan het werk, maar functioneren niet meer 100 % adequaat. Hoge werkdruk is de belangrijkste risicofactor en zorgt ervoor dat de kans om psychische vermoeidheidssymptomen te ontwikkelen gemiddeld 6 keer verhoogt. Bij emotionele belasting of een problematische relatie met de direct leidinggevende verdubbelt de kans op klachten. Ook onvoldoende afwisseling, een gebrek aan autonomie of belastende arbeidsomstandigheden vormen negatieve factoren. Gevolg is dat deze werknemers regelmatiger ziek zijn, sneller overwegen van werk te veranderen en vrezen niet te kunnen doorwerken tot aan hun pensioen.

Voor zelfstandige ondernemers is een tekort aan competenties wat betreft management en het beheer van het bedrijf of organisatie een belangrijke risicofactor. De klachten komen voor in alle leeftijdsgroepen, maar nemen toe met de leeftijd. Bij de -30-jarigen gaat het om 10 %. Bij 50-plussers heeft 13 % last van psychische vermoeidheid. Tussen mannen en vrouwen bleken er geen noemenswaardige verschillen.

Sectoren en beroepsgroepen

Opvallend is dat in bepaalde sectoren en beroepsgroepen het risico op problemen merkbaar groter is.
Werknemers met acute psychische vermoeidheidsproblemen komen vaker voor in beroepsgroepen zoals het onderwijspersoneel, kortgeschoolde arbeiders en (midden)kaders.

Het onderwijspersoneel (14,3 %) loopt het grootste risico om getroffen te worden. Vlak daarna komen de kortgeschoolde arbeiders (14,2 %) en de (midden)kaders (14 %). Bij geschoolde arbeiders of technici ligt het aandeel het laagst (10,2 %).
Risicosectoren zijn vooral de post- en telecomsector, de zakelijke dienstverlening en de financiële sector.
Bij zelfstandigen ligt het aandeel klachten hoger als er in de toekomst een vermindering van opdrachten of stopzetting van de zaak wordt verwacht.

Preventie

De SERV legt de nadruk op het feit dat een beleid van werkstresspreventie en re-integratie voor werknemers, werkgevers en zelfstandige ondernemers het verschil kan maken en het risico op afwezigheid wegens burn-out kan beperken. Extra waakzaamheid voor te hoge belasting (hoge werkdruk en emotionele belasting) is in dat belangrijk. Ook moet er voldoende aandacht gaan naar de ondersteunende rol van leidinggevenden.

Bronnen

• SERV, Acute psychische vermoeidheid bij één op de tien werknemers en zelfstandige ondernemers, 15 maart 2018
• Kris Tittillion, senTRAL Nieuws, 26 maart 2018