+
Search
Twee Europese chemische organisaties hebben een website ontworpen en een opleidingsprogramma uitgewerkt rond het veilig gebruik van diisocyanaten voor industriële en beroepsmatige gebruikers. Niets te vroeg, want ‘gebruikers’ van diisocyanaten moeten vóór 24 augustus 2023 succesvol een opleiding hebben voltooid.
Diisocyanaten zijn chemische producten met vele toepassingen. Traditioneel wordt een onderscheid gemaakt tussen “aromatische diisocyanaten” (zoals MDI en TDI) en “alifatische diisocyanaten” (zoals HDI, HMDI en IPDI). Samen met een polyol of polyeter reageren diisocyanaten tot een polyurethaan, dat kan gebruikt worden in isolatieschuim, afdichtingsmiddelen, coatings, lijmen enz.
Gezondheidsrisico’s
Diisocyanaten hebben allergische eigenschappen en sommige zijn ook toxisch. Ze kunnen sterk irriterend zijn voor de longen, de slijmvliezen van de ogen en het maagdarmkanaal.
Een groot risico is sensibilisatie van de luchtwegen ten gevolge van blootstelling via de huid en door inademing.
Bij sensibilisatie kan een medewerker die vaak in contact komt met diisocyanaten na een bepaalde tijd plots erg allergisch gaan reageren. Bij een volgende blootstelling kunnen er dan hevige allergische reacties en ademhalingsproblemen optreden.
Dit zijn de meest voorkomende gezondheidsrisico’s:
- beroepsastma
- benauwdheid
- longklachten
- COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease, chronische longziekte gekenmerkt door vernauwing van de luchtwegen en longbeschadiging)
- Allergische (huid)reacties zoals eczeem
- Oog- en luchtwegirritaties
- Opgezwollen ledematen
Opleiding
Binnenkort zal een voorafgaande opleiding verplicht zijn vooraleer men met diisocyanaten aan de slag kan gaan. Deze verplichting is een gevolg van de Europese verordening 2020/1149/EU, die erop gericht is om iets te doen aan de vele beroepsastma’s ten gevolge van blootstelling aan diisocyanaten.
Met ‘gebruikers’ van diisocyanaten wordt bedoeld:
- alle werknemers en zelfstandigen die werken met diisocyanaten (als zodanig, als bestanddeel in andere stoffen, of in mengsels voor industrieel en beroepsmatig gebruik)
- alle werknemers en zelfstandigen die toezicht houden op deze taken (bv. ploegbazen)
De opleiding besteedt veel aandacht aan hoe blootstelling aan diisocyanaten via de huid en de luchtwegen op de werkplek kan worden beheerst.
Ze moet worden gegeven door een deskundige op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk, en wordt ten minste om de vijf jaar vernieuwd.
Het trainingsniveau hangt af van het blootstellingsrisico. Er zijn drie trainingsniveaus: basis, middelhoog en hoogste niveau. In de verordening wordt per niveau de leerinhoud gespecificeerd; voor meer details verwijzen we dan ook door naar de verordening.
Praktisch
ISOPA, de Europese producentenassociatie van diisocyanaten en polyolen, en ALIPA, de Europese producentenassociatie van alifatische isocyanaten, hebben de website Safe use of diisocyanates ontwikkeld. Op deze website kunnen industriële en beroepsmatige gebruikers zich registreren voor het volgen van een opleiding, zoals voorzien in de hoger vermelde Europese verordening.
Vorig jaar zijn de eerste online-opleidingen in het Engels en in het Duits gestart, dit jaar volgen andere talen.
Andere preventiemaatregelen
Opleiding is natuurlijk maar één onderdeel van het voorkòmen van te veel blootstelling aan diisocyanaten.
Volgende zaken (in volgorde van belangrijkheid) moeten ook worden bekeken:
- blootstelling voorkomen: kan er niet gewerkt worden met materialen die geen diisocyanaten bevatten?
- technische maatregelen: kan er voorzien worden in afscherming (bijvoorbeeld afgesloten spuitcabines), zodat medewerkers niet in aanraking komen met diisocyanaten? in dat geval moet natuurlijk ook worden gezorgd voor voldoende ventilatie en een mechanische afzuigingsinstallatie die correct wordt onderhouden
- organisatorische maatregelen: zorg voor jobrotatie bij de werkzaamheden waarbij medewerkers worden blootgesteld
- persoonlijke beschermingsmiddelen: denk aan handschoenen, beschermende kleding en ademhalingsbescherming
Auteur: Michiel Sermeus
Lees meer nieuws over: gezondheid , preventieadviseur
