+
Search
Wat is het ‘verzwaard risico’ en welke gevolgen heeft dat voor een onderneming? Fedris zet alle elementen van dit systeem nog eens op een rij.
Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook voor arbeidsongevallen of de herhaling ervan. Daarom bent u als werkgever verplicht om specifieke veiligheidsmaatregelen op te nemen in een preventiebeleid voor uw onderneming. Fedris (het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s) ondersteunt preventieacties van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg door te informeren over onder meer de omstandigheden, gevolgen en slachtoffers van arbeidsongevallen. Fedris spoort ook de ondernemingen op die een ‘verzwaard risico’ inhouden, en draagt zo bij tot de nationale strategie voor welzijn op het werk.
Verzwaard risico
Ondernemingen houden een ‘verzwaard risico’ in wanneer de risico-index gedurende een observatieperiode van drie jaar een bepaalde drempel overschrijdt, voor zover er in de loop van die observatieperiode tenminste 6 ongevallen zijn gebeurd met een tijdelijke ongeschiktheid van ten minste 4 dagen of een overlijden tot gevolg.
Die drempel wordt bereikt wanneer de risico-index van een onderneming:
- op jaarbasis tenminste 3 keer de gemiddelde index van de activiteitssector van de onderneming bedraagt
- en 5 keer de gemiddelde index van de privésector bedraagt in de loop van het laatste jaar en in ten minste één van de andere jaren van de observatieperiode - tijdens die jaren moeten bovendien tenminste 2 ongevallen hebben plaatsgevonden
Voor de ondernemingen die deze drempel bereiken zullen de wettelijke bepalingen worden toegepast op de 200 ondernemingen waarvan de risico-index het sterkst afwijkt van de gemiddelde risico-index van de activiteitssector waartoe de onderneming behoort tijdens het laatste jaar van de observatieperiode. Het doel hiervan is de preventie van de arbeidsongevallen aan te moedigen.
Fedris sensibiliseert
Ieder voorjaar licht Fedris alle ondernemingen in die voor het laatste jaar van de observatieperiode een te hoge risico-index hebben ten opzichte van hun sectorgenoten (minstens het tweevoud van de gemiddelde in de sector).
Met deze campagne wil Fedris bedrijfsleiders bewustmaken van hun preventiebeleid en de veiligheidscultuur binnen hun onderneming, zodat de nodige inspanningen worden gedaan om de risico-index van de onderneming te doen dalen.
Een sensibiliseringsbrief houdt echter ook een waarschuwing in. Op basis van ongevalcijfers van het voorbije jaar is het mogelijk dat een onderneming een van de komende jaren als ‘verzwaard risico’ kan worden beschouwd. Dit is echter niet per definitie het geval. Kordaat en snel werk maken van een doortastend preventiebeleid kan een selectie als verzwaard risico eventueel voorkomen.
Hoe wordt de risico-index berekend?
De risico-index wordt berekend op basis van het aantal ongevallen en de duur van de tijdelijke ongeschiktheid als gevolg van die ongevallen. Enkel de dodelijke ongevallen en de ongevallen met een tijdelijke ongeschiktheid van tenminste 4 dagen (de dag van het ongeval niet inbegrepen) tellen mee. Enkel de ongevallen op de arbeidsplaats komen in aanmerking, niet de ongevallen op de weg naar en van het werk.
De risico-index wordt jaarlijks berekend en is gelijk aan:
(frequentie + ernst) gedeeld door de tewerkstelling, uitgedrukt in voltijdse equivalenten
waarbij:
frequentie = de som van het aantal dodelijke ongevallen en ongevallen met een tijdelijke ongeschiktheid van tenminste 4 dagen die tijdens het jaar in de onderneming zijn gebeurd, vermenigvuldigd met 4
ernst = de som van het aantal dagen volledige tijdelijke ongeschiktheid die het gevolg zijn van het totale aantal arbeidsongevallen met een tijdelijke ongeschiktheid van tenminste 4 dagen tot gevolg die tijdens het jaar in de onderneming zijn gebeurd
De duur van de tijdelijke ongeschiktheid is beperkt tot 120 dagen per ongeval. Voor elk dodelijk ongeval worden 120 dagen meegerekend.
De risico-indexen van de activiteitssectoren en van de privésector
Om te bepalen of een onderneming als verzwaard risico moet worden beschouwd, moet de risico-index van die onderneming worden vergeleken met de risico-index van de activiteitssector waartoe die onderneming behoort, en met de risico-index van de privésector: Risico-indexen van de activiteitssectoren en van de privésector 2016-2018 (pdf - 546,51 KB).
Wie bepaalt de verzwaarde risico's?
Fedris berekent de risico-index van de privésector, van de activiteitssectoren en van de ondernemingen, en maakt de lijst op van de ondernemingen die als verzwaard risico worden beschouwd.
Fedris baseert zich daarvoor op de gegevens in zijn gegevensbank die worden geleverd door de verzekeringsondernemingen. Die gegevensbank bevat ook de informatie over het aantal voltijdse equivalenten die de ondernemingen hebben aangegeven aan de Rijksdienst voor de Sociale Zekerheid (RSZ).
De ondernemingen worden geïdentificeerd op basis van het ondernemingsnummer (dat wordt toegekend door de Kruispuntbank van Ondernemingen). Een onderneming met verschillende vestigingen wordt daarbij als één enkele eenheid beschouwd. Er wordt naar haar activiteitssector verwezen met de NACEBEL-code (4 cijfers) die door de RSZ werd toegekend. Als aan de onderneming verschillende codes werden toegekend, dan zal als referentie de code worden gebruikt die betrekking heeft op de activiteit van het grootste aantal van haar werknemers (uitgedrukt in voltijdse equivalenten).
Wat gebeurt er als een onderneming als verzwaard risico wordt beschouwd?
- Elk jaar vóór 30 november deelt Fedris aan de verzekeringsondernemingen de lijst mee van de ondernemingen met een verzwaard risico die tot hun klanten behoren. Fedris deelt die informatie ook mee aan de diensten van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg die het welzijn op het werk controleren.
- Binnen een termijn van 30 dagen brengt elke verzekeringsonderneming haar klanten met een verzwaard risico op de hoogte van hun statuut. De ondernemingen met een verzwaard risico moeten aan hun verzekeringsonderneming een forfaitaire bijdrage storten, die de preventiedienst van de verzekeringsonderneming zal besteden aan de analyse van het risico in de onderneming, een voorstel tot actieplan en concrete remediëringsmaatregelen. De forfaitaire bijdrage wordt berekend op basis van het aantal werknemers (in VTE) van de onderneming, en schommelde in 2014 tussen 3.247,33 en 16.236,67 euro.
- De onderneming stelt - in overleg met de sociale partners en de interne of externe dienst voor de preventie - een actieplan op om arbeidsongevallen te voorkomen. De verzekeringsonderneming informeert gedurende drie jaar regelmatig bij de ondernemingen naar de uitvoering van het actieplan. Ook de controlediensten voor het welzijn op het werk besteden hieraan aandacht.
- De duur van de verzekeringsovereenkomst tussen de onderneming en de verzekeringsonderneming wordt van rechtswege naar 3 jaar gebracht vanaf 1 januari volgend op de datum waarop de verzekeringsonderneming de onderneming op de hoogte heeft gebracht van haar statuut van verzwaard risico (art. 49ter van de wet van 10 april 1971).
Wat gebeurt er wanneer een onderneming de volgende twee jaren nog altijd een verzwaard risico inhoudt?
Een onderneming die de volgende twee jaren nog altijd een verzwaard risico inhoudt maar de forfaitaire bijdrage heeft betaald en een actieplan heeft opgesteld, wordt niet behandeld als een verzwaard risico bij de twee volgende selecties.
Een onderneming die de volgende twee jaren nog altijd een verzwaard risico inhoudt en de forfaitaire bijdrage niet heeft betaald en/of geen actieplan heeft opgesteld, zal wél in aanmerking worden genomen wanneer de nieuwe lijst van verzwaarde risico’s wordt opgemaakt.
Kan een onderneming die een verzwaard risico inhoudt een bezwaar indienen?
Ja, maar volgens het KB van 30 november 2011 daarover kan dat alleen als:
- de onderneming een atypische activiteit uitoefent in vergelijking met de andere ondernemingen van haar sector;
- en het die atypische activiteit is die tot de arbeidsongevallen heeft geleid die aan de basis liggen van het verzwaard risico (het gaat dus niet om een onderneming die in een foutieve activiteitssector werd geklasseerd)
of ook als:
- het risico dat aan de basis ligt van de selectie als verzwaard risico uit de onderneming is verdwenen; dit is bijvoorbeeld mogelijk wanneer de werkgever de afdeling heeft afgeschaft waarin de ongevallen zijn gebeurd die aan de basis liggen van het verzwaard risico (let wel: dat de slachtoffers van de ongevallen niet meer in de onderneming werken, wordt niet beschouwd als een verdwijning van het risico)
De onderneming moet haar bezwaar indienen bij het beheerscomité van Fedris, per aangetekende brief en vóór de vervaldatum van de betaling van de forfaitaire bijdrage. Die datum wordt meegedeeld in de brief van de verzekeringsonderneming.
Dat bezwaar schorst de verplichting om de forfaitaire bijdrage aan de verzekeringsonderneming te betalen tot wanneer het beheerscomité zijn beslissing meedeelt aan de onderneming en aan de verzekeringsonderneming. Het doet dat per aangetekende brief en binnen de drie maanden na het bezwaar.
Bron
Fedris
Sentral Nieuws - 27/01/2020
Geert Van Cauwenberge
Lees meer nieuws over: Preventie en bescherming , Vitaliteit , arbeidsveiligheid
2023 ©
