Medische overmacht: wat zijn de gevolgen voor de werknemer?

Medische overmacht kan complexe implicaties hebben voor zowel werknemer als werkgever. De potentiële gevolgen – van uitkeringen en pensioenrechten tot kosten voor de werkgever – begrijpen, is essentieel voor HR-professionals.  

Gevolgen van medische overmacht voor de werknemer

Wanneer een (ex-)werknemer erkend wordt als arbeidsongeschikt door medische overmacht, valt deze in eerste instantie onder de ziekteverzekering (mutualiteit). De uitkering is gebaseerd op het laatst verdiende loon. Na een tijdje (meestal een jaar) wordt dit bedrag verlaagd tot een minimum. Het minimumbedrag is afhankelijk van de persoonlijke situatie van de werknemer, zoals de burgerlijke staat en het aantal kinderen ten laste. Als de adviserende arts van de mutualiteit beslist dat de ex-werknemer niet langer arbeidsongeschikt is voor de algemene arbeidsmarkt, kan die alsnog een werkloosheidsuitkering krijgen via de RVA. 

Impact op pensioen- en andere rechten 

In België worden periodes van arbeidsongeschiktheid voor de berekening van het pensioen gelijkgesteld met gewerkte periodes. Dit betekent dat de tijd dat een persoon arbeidsongeschikt is, meetelt voor de opbouw van het pensioen. 

Als de arbeidsovereenkomst beëindigd wordt wegens medische overmacht, heeft de werknemer geen recht op een verbrekingsvergoeding van de werkgever. In plaats daarvan zal de werknemer direct een vervangingsinkomen ontvangen, zoals werkloosheidsuitkeringen of een ziekteverzekering. 

Als de werkgever het initiatief neemt tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst via medische overmacht, heeft de werknemer recht op outplacement ten laste van de werkgever ter waarde van 1.800 euro. Het doel hiervan is om de ex-werknemer te helpen bij het vinden van een nieuwe betrekking of een zelfstandige activiteit. 

Kosten voor de werkgever bij langdurige afwezigheid en pensioen 

Over het algemeen zijn er quasi geen kosten voor de werkgever verbonden aan een werknemer die langdurig afwezig is en vervolgens met pensioen gaat. De uitkeringen worden betaald door de mutualiteit en het pensioenfonds. Er kunnen wel indirecte kosten ontstaan, zoals het aanwerven en opleiden van een vervanger. 

Een arbeidsovereenkomst neemt niet automatisch een einde wanneer de langdurig ongeschikte werknemer de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en moet dus beëindigd worden door ontslag van de werknemer, door de werkgever of in onderling akkoord. Afhankelijk van de precieze situatie moet de werkgever dus ook met deze kosten rekening houden. 

De rol van de hospitalisatieverzekering 

Veel werkgevers bieden hun werknemers een hospitalisatieverzekering aan. Deze verzekering dekt in principe de kosten van hospitalisatie en soms ook bepaalde kosten van medische zorg buiten het ziekenhuis. Bij medische overmacht kan de dekking van de hospitalisatieverzekering worden voortgezet, zelfs nadat de arbeidsovereenkomst is beëindigd. In dit geval zal de werknemer de premies zelf moeten betalen. 

Voor HR-professionals is het belangrijk om de gevolgen van medische overmacht te begrijpen. Het navigeren door dit complexe gebied vereist een grondige kennis van de sociale zekerheid, pensioenrechten en de verplichtingen van zowel werknemers als werkgevers.