Kies kleur tegen pesten, ook op de werkvloer

Samen kleur kiezen tegen pesten, dat is waar de Vlaamse Week tegen Pesten rond draait. Als school en als jeugdbeweging, maar ook als werkgever en medewerker. Want pesten op het werk is een probleem dat we serieus moeten nemen. Alleen zijn de cijfers misschien iets minder alarmerend dan sommige onderzoeken doen uitschijnen, wat niet uitsluit dat de problematiek wel degelijk aanwezig is, nuanceert Valérie Castagna, preventieadviseur psychosociale aspecten bij Attentia.

Op de werkvloer lopen niet veel mensen met vier stippen op de hand rond. In tegenstelling tot de schoolgaande jeugd lijken weinig volwassenen ‘besmet met het antipestvirus’. Pesten op de werkvloer is nochtans nog altijd een realiteit in ons land. Attentia heeft vorig jaar 837 dossiers over ‘psychosociale risico's’ geopend. Dat wil zeggen dat 0,28 procent van de medewerkers van de bedrijven aangesloten bij Attentia naar een preventieadviseur psychosociale aspecten is gestapt in 2017. Kleine nuance: niet al die dossiers gingen over pesten, ook over stress, burn-out, conflicten, geweld, intimidatie, enz.

Pesten op de werkvloer, slechts 0,28 %?!

0,28 procent lijkt weinig. Er zijn in het verleden verschillende publicaties waar de cijfers een pak hoger liggen in de media verschenen. Alarmerende cijfers die erop lijken te wijzen dat het probleem steeds vaker voorkomt. Maar de meeste van de onderzoeken die worden aangehaald zijn gebaseerd op zelfbeoordelingen en dus eerder op gevoelens van de medewerkers op dat moment. Dat is nog een verschil met werkelijk gepest worden. Waarmee Attentia niet ontkent dat deze problematiek er is, maar de cijfers wel iets wenst te nuanceren.

Bovendien is er ook nog een verschil tussen een medewerker die een enquête over psychosociale risico’s invult en daarin melding doet en een medewerker die werkelijk een vorm van psychosociaal lijden (stress, burn-out, pesten, ...) ondergaat en daarom naar een preventieadviseur stapt. Als onderzoeken beweren dat ‘1 op 7 werknemers wekelijks negatief gedrag ervaart op het werk’, kunnen we er niet zeker van zijn dat het gaat om pesten in de juridische zin van het woord.

Pesten kan verschillende vormen aannemen, en is daarom niet altijd even gemakkelijk definieerbaar. Enkele voorbeelden van pestgedrag:

• een collega isoleren (zijn aanwezigheid ontkennen, collega’s verbieden met hem te praten, toegang tot bepaalde informatie ontzeggen, ...)
• voorkomen dat een collega zich uitdrukt (hem niet laten spreken, hem voortdurend onderbreken, hem niet uitnodigen voor vergaderingen)
• een collega denigreren als persoon en in zijn werk
• de fysieke integriteit van een collega beïnvloeden (fysieke agressie, sabotage, ...)

#samentegenpesten

Pesters zijn niet te tolereren, daar bestaat geen enkele discussie over. Maar de bedrijfscultuur en het beleid in sommige bedrijven kunnen ook bijdragen aan ongewenst en buitensporig gedrag op de werkvloer. Bedrijven die bijvoorbeeld bepaalde gedragingen bagatelliseren of die geneigd zijn niet te reageren, herdefiniëren pestgedrag en geloven dat het aan de medewerkers zelf is om relationele problemen op te lossen. Stressvolle situaties of situaties die frustratie creëren kunnen vruchtbare grond zijn voor pestgedrag, maar er zijn ook persoonlijke factoren die medewerkers kwetsbaar maken. Overgevoeligheid, weinig zelfvertrouwen en lage sociale vaardigheden, bijvoorbeeld.

Bedrijven die pesten willen uitroeien, moeten het probleem dus op verschillende niveaus aanpakken, te beginnen bij het sensibiliseren van alle belanghebbenden (management, HR, leidinggevenden en medewerkers zelf). Medewerkers moeten inzien dat ze niet met negatieve gevoelens mogen blijven zitten. Als confrontatie geen oplossing is, moeten ze weten dat ze hulp kunnen vragen binnen het bedrijf of bij de preventieadviseur. Leidinggevenden moeten op hun beurt dicht bij hun medewerkers staan, om potentieel problematische situaties zo snel mogelijk te detecteren en aan te pakken.

Want één ding is zeker: pesten is een probleem dat niemand alleen kan oplossen, en daarom gaan we #samentegenpesten.